یکی از شغل‌های پر سود در کشور، شغل جوشکاری است که با خطراتی همچون برق‌گرفتگی و سوختگی همراه می‌باشد. یک جوشکار برای آنکه بتواند سلامتی خود را از خطرات موجود در این حرفه حفظ نماید بایستی به به پوشیدن لباس کار مخصوص و زدن ماسک جوشکاری که ازجمله نکات ایمنی کار با دستگاه جوش محسوب می‌شوند، اقدام نماید. بهتر است بدانید که رعایت این نکات نه تنها برای جوشکاران بلکه برای کسانی‌که در کارگاه‌های آموزش جوشکاری نیز با دستگاه جوش کار می‌کنند، اهمیت ویژه دارند.
چنانچه افراد فعال در حوزه جوشکاری به رعایت نکات ایمنی نپردازند، بروز خسارت‌های مالی و جانی را باید حتمی بدانند. برای جلوگیری از اینگونه خسارت‌ها بایستی اطلاعات افراد را درباره رعایت نکات ایمنی در هنگام جوشکاری افزایش داده و به آن‌ها آموزش داده شود که توجه داشتن به مسائل ایمنی ضمن آنکه می‌توانند از جان خود در برابر خطرات جوشکاری مراقبت نمایند، بلکه می‌توانند سرعت عمل در کار را نیز رقم بزنند.
مهم‌ترین خطرات در جوشکاری و نحوه کنترل آن‌ها
تا به اینجا سعی کردیم شما را با اهمیت رعایت نکات ایمنی کار با دستگاه جوش آشنا سازیم. در این بخش قصد داریم به معرفی چهار مورد از مهم‌ترین خطرات موجود در فرآیند جوشکاری بپردازیم و به شما بگوییم که چگونه می‌توان با رعایت نکات ایمنی باعث جلوگیری از رخ دادن اینگونه از حوادث و کنترل آن‌ها شد. مطالعه این بخش می‌تواند برای شما آموزنده و مفید واقع شود بنابراین مطالعه آن را از دست ندهید.
• قرار گرفتن در معرض بخارات و گازهای خطرناک
یکی از مشکلات اساسی که ممکن است برای جوشکاران عزیز در حین فرآیند جوشکاری به وجود آید، قرار گرفتن در معرض بخارات و گازهای خطرناکی است که از طریق جوشاندن آزاد می‌شوند. انتشار این گازها می‌تواند مشکلات جدی تنفسی و حتی اختلال در حرکت و گفتار را برای فرد رقم بزنند. با انجام نکات ایمنی ذکرشده در زیر می‌توان از وقوع مشکلات فوق جلوگیری کرد:
1-فراهم کردن تهویه مناسب در محیط کار
2- استفاده از دستگاه تنفسی مصوب در شرایطی که گازهای خطرناک بیشتر از حد مجاز منتشر خواهند شد.
3- ارائه یک گزارش به سرپرست کار به‌منظور کاهش یافتن تماس شما با گازهای خطرناک
• خطرات فیزیکی
اگر جوشکاران، نکات ایمنی کار با دستگاه جوش را مورد اهمیت قرار ندهند آنگاه احتمال آنکه خطرات جسمی و فیزیکی مانند سوختگی، بریدگی انگشتان، آسیب دیدن چشم‌ها و... برایشان اتفاق بیفتد، بسیار زیاد است. جوشکاران می‌توانند از تجهیزات محافظ شخص استفاده کرده و خود را از حوادث و خطرات فیزیکی مصون نگه‌دارند.
• شوک الکتریکی
بدون شک، برق را باید به‌عنوان جدی‌ترین تهدید برای جوشکار محسوب کرد. برق‌گرفتگی می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی و حتی مرگ شخص بشود. جوشکاران برای آنکه از خطر برق‌گرفتگی در امان باشند می‌توانند به رعایت موارد زیر بپردازند تا خطر برق را به مقدار زیادی کاهش دهند.
1-بررسی کردن نگهدارنده الکترود پیش از شروع به کار
2- از ایجاد ارتباط بین بخش‌های فلزی نگهدارنده الکترود و لباس مرطوب جلوگیری کنید.
3- بررسی تجهیزات جوشکاری را از یاد نبرید.
• آتش و انفجار
مهم‌ترین عامل آتش‌‌سوزی در کار جوشکاری، وجود مواد اشتعال‌زا در اطراف محل کار است. ازجمله نکات ایمنی کار با دستگاه جوش که با رعایت آن می‌توان از وقوع آتش جلوگیری کرد، تمیز کردن محل کار می‌باشد. توصیه می‌شود محیط کار خود را به یک کپسول آتش‌نشانی ABC مجهز کرده تا در صورت وقوع حادثه بتوانید از آن به سرعت استفاده نمایید. در صورت وجود نداشتن کپسول آتش‌نشانی، استفاده از سطل‌های شن و دیگر تجهیزات مربوطه را در دستور کار خود قرار دهید.
استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب، مهم‌ترین نکته از نکات ایمنی کار با دستگاه جوش
همان‌طور که می‌دانید، ایجاد جرقه و ساطع شدن اشعه در هنگام جوشکاری امری اجتناب ناپذیر است. چنانچه از پوست و چشم خود مراقبت نکنید آنگاه اشعه‌ها و جرقه‌های جوشکاری آسیب شدیدی به چشم و پوست شما وارد می‌کنند. در صورت در معرض قرار گرفتن پوست شما در برابر جرقه و اشعه، احتمال آنکه پوستتان دچار سوختگی شود بسیار زیاد است. استفاده از تجهیزات ایمنی و لباس‌های مخصوص جوشکاری که ازجمله نکات ایمنی کار با دستگاه جوش محسوب می‌شوند، می‌توانند از بروز چنین حوادثی جلوگیری نمایند.
• دستکش مخصوص جوش
استفاده از دستکش مخصوص جوشکاری این قابلیت را به شما می‌دهد که از دستان خود در برابر حرارت و اشعه‌های جوشکاری محافظت نمایید. اگر به بازار مراجعه کنید آنگاه متوجه خواهید شد که امروزه دستکش‌های مختلفی برای جوشکاری تولید شده است که استفاده از آن‌ها برای جوشکار با فواید زیادی همراه خواهد بود. لازم است بدانید که برای کار کردن در حرارت خیلی زیاد، به دستکش‌های سنگین‌تر احتیاج دارید و چنانچه جوشکاری MIG و یا TIG دارید بهتر است از دستکش‌های متوسط و با چرم نازک‌تر استفاده نمایید.
• چکمه مناسب برای محافظت از پا
از دیگر نکات ایمنی کار با دستگاه جوش، استفاده از چکمه مناسب است تا از این طریق بتوانید از پاهای خود محافظت نمایید. از میان چکمه‌های موجود، چکمه‌های تاپ دار استیل، گزینه بسیار مناسبی برای محافظت از انگشتان پا به شمار می‌روند.
• استفاده از پیراهن و شلوار مناسب جوشکاری
از آنجایی که در فرآیند جوشکاری، لازم است تا از پوست خود محافظت نمایید لذا نباید در هنگام جوشکاری از پیراهن و شلوار نامناسب استفاده کنید. لباس‌هایی که مورد استفاده قرار می‌دهید بایستی از مقاومت بالایی در برابر اشعه برخوردار باشند. اگر در بازار جستجو کنید، می‌توانید شلوارها و پیش‌بندهای مناسبی را پیدا و خریداری نمایید. هم‌چنین در روزهای سرد سال لازم است از کاپشن‌های مقاوم در برابر اشعه استفاده کنید. برای اینکار به شما توصیه می‌کنیم از کاپشن‌های سبک استفاده کرده تا حرکت شما را محدود نکنند.
• کلاه جوشکاری
استفاده از کلاه جوشکاری ازجمله نکات ایمنی کار با دستگاه جوش است که استفاده از آن یک امر ضروری محسوب می‌شود. همان‌طور که می‌دانید، اشعه جوشکاری می‌تواند آسیب شدیدی به چشم وارد نماید لذا برای جلوگیری از حوادث ناگوار در چشم بایستی از کلاه‌های مخصوص جوشکاری که در دو نوع سایه ثابت و تیره شدن خودکار موجود هستند، استفاده کنید.
کلام آخر
همان‌طور که از مطالعه این مطلب متوجه شدید، در صورت رعایت نکردن نکات ایمنی کار با دستگاه جوش، اتفاقات و حوادث جدی برای اندام‌های مهم بدن شما مانند چشم رخ خواهد داد. به دلیل آنکه جوشکاری یک کار حرفه‌ای و البته پر خطر محسوب می‌شود لذا استفاده از لباس‌ها و تجهیزات مخصوص برای محافظت از جان و سلامتی خود یک امر مهم به شمار می‌روند. در این مطلب سعی کردیم به بیان موارد مهم در جوشکاری بپردازیم که رعایت آن‌ها برای شما از اهمیت بالایی برخوردار می‌باشند. برای یادگیری این حرفه می توانید از دوره آموزش جوشکاری سروش جاوید بهره مند شوید.
