معیار انتخاب سرخط‌ها در طراحی پلان روشنایی ساختمان
اصطلاحی که برای هر مسیر استفاده می‌شود و ممکن است که از یک مسیر چند لامپ یا مصرف کننده تغذیه شوند، "سرخط" نام دارد. در جعبه فیوز برای هر سرخط یک فیوز مجزا نصب می¬ شود. در انتخاب سرخط‌ها باید به چند نکته توجه نمایید:
• در درجه اول سرخط باید به نحوی انتخاب گردد که کمترین مقدار لوله و سیم برق به کار برده شود.
• نکته دوم مربوط به این جمله از مبحث 13 مقررات اجرایی برق ساختمان می‌باشد: تمام کلیدهای روشنایی در یک اتاق با فضای مشخص، باید از یک سرخط تغذیه شوند. به این دلیل که وقتی یک شخص فیوز مربوط به یک اتاق را قطع می‌کند با فکر اینکه همه کلیدهای آن اتاق بدون برق هستند، دچار برق‌گرفتگی نشود.
• نکته سوم مربوط به جمله دیگری از مبحث 13 ساختمان می‌باشد که گفته شده است هر سرخط می‌تواند حداکثر 12 نقطه روشنایی را تغذیه نماید.
طراحی پلان روشنایی ساختمان مسکونی
در طراحي پلان روشنایی ساختمان باید به نقشه‌اي از طراحي معماري ساختمان كه پلان مبلمان تجهيزات نام دارد به طور خاص توجه شود. زیرا در اين پلان نحوه چيدمان وسايل منزل به طور کامل مشخص است. اين مساله در برق‌رساني به آن‌ها بسيار اهمیت دارد.
اتاق خواب
برای شروع طراحی پلان روشنایی ساختمان مسکونی بهتر است از اتاق خواب¬ها شروع کنیم. در مرکز هر اتاق خواب باید یک چراغ سقفی یا لوستر قرار گیرد. چراغ¬ها باید دقیقاً در مرکز هر اتاق خواب نصب گردد. برای هر اتاق خواب در یک ضلع از دیوار یک عدد مهتابی هم نصب می‌شود. توجه کنید که مهتابی¬ها نباید در ضلعی از دیوار قرار بگیرند که کمد دیواری و یا پنجره وجود دارد. می‌توان یک چراغ دیواری دکوراتیو در هر اتاق خواب نصب کرد تا به عنوان چراغ خواب از آن استفاده شود. برای این چیدمان چراغ یک کلید دوپل برای لوستر در نظر می‌گیریم چون می‌توان لوستری قرار داد که طی دو مرحله روشن شود و یک کلید دو پل برای مهتابی و چراغ خواب استفاده می‌کنیم تا با یک پل آن مهتابی و با پل دیگر آن چراغ خواب دیواری را روشن گردد.
حمام و سرویس بهداشتی
در مرحله بعدی از چراغ دیواری برای حمام و سرویس بهداشتی استفاده نمایید. چراغ حمام باید در مکانی از حمام قرار گیرد که بیشترین فاصله را از دوش داشته باشد تا پاشیدن آب به چراغ به حداقل برسد. سپس برای روشن کردن آن یک کلید یک پل نصب کنید. برای سرویس بهداشتی بهتر است چراغ دیواری دقیقاً بالای روشویی نصب گردد تا هنگامی که شخص خود را در آینه می¬بیند سایه¬ او در داخل آینه نیفتد و شخص بتواند با وضوح کامل خودش را ببیند. در داخل سرویس بهداشتی از یک هواکش هم باید استفاده شود. سپس برای روشن کردن چراغ و فن داخل سرویس بهداشتی یک کلید دوپل به کار ببرید.
پذیرایی و آشپزخانه
در داخل پذیرایی برای روشنایی می‌توان از لوستر استفاده نمود. با توجه به اینكه لوسترها معمولاً دارای دو گروه لامپ هستند، باید کلید دو پل برای آن تعبیه شود. در هال و پذيرايي با وجود اینکه از لوستر استفاده می‌گردد برای ایجاد نور موضعي و افزايش زيبايي محيط بهتر است علاوه بر روشنايي عمومي، چراغ دكوراتيو ديواري نيز به کار ببرید. برای آشپزخانه نیز می‌توان از یک لوستر برای مرکز آشپزخانه استفاده نمود و برای خاموش و روشن کردن آن یک کلید دو پل تعبیه نمایید.
نکات مهم در طراحی پلان روشنایی ساختمان
در طراحی پلان روشنایی ساختمان باید نکاتی را رعایت نمود که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
1. چراغ‌های مناسب انتخاب گردد و توزیع نور به صورت یکنواخت باشد.
2. برای مشاعات ساختمان از قبیل راه‌های خروج، راه پله‌ها، ورودی ساختمان و لابی، روشنایی اضطراری با باطری در نظر گرفته شده باشد و منبع تامین انرژی آن مشخص باشد.
3. برای خطوط روشنایی کوچک‌ترین فیدر قابل قبول برابر10 آمپر است.
4. در صورتی که از چشم الکترونیک استفاده شود باید، نوع چشمی از نظر نحوه زاویه دید و برد چشمی بیان شود.
5. برای تمام چراغ‌ها سیم ارت در نظر گرفته شود.
6. در مکان‌هایی که خطر پاشیدن آب به چراغ وجود دارد مانند حمام، پشت بام، حیاط و هر مکانی باید چراغ حباب‌دار ضد آب به کار می‌رود.
7. اگر سطح روشنایی طراحی شده خیلی پایین باشد به طور مثال از حداقل مقدار استاندارد کمتر شود به عنوان اشکال معرفی می‌گردد.
8. برای خاموش و روشن کردن چراغ یا هر وسیله دیگر به کار بردن کلید مینیاتوری ممنوع است. بعضی اوقات در فضاهای بزرگ برای کنترل روشنایی این کار اشتباه انجام می‌گیرد.
9. کلیدها باید با توجه به کاربردی که دارند از نوع مناسب انتخاب شود و در جای صحیح جانمایی گردند. به طور مثال برای پله کلید تک پل استفاده نشود.
10. از خطوط تغذیه پریزها برای روشنایی انشعاب گرفته نشود.
11. دادن تغذیه به چراغ کار اشتباهی است و باید تغذیه به کلید داده شود. در مکان‌های خاصی که برق‌رسانی باید به چندین اتاق انجام گیرد و ارتباط آن‌ها با هم ممکن نباشد از طریق جعبه تقسیم تعبیه شده در ورودی اتاق‌ها، تغذیه صورت می‌گیرد.
سخن پایانی
طراحی پلان روشنایی ساختمان یکی از مراحل مهمی است که در حین ساختمان‌سازی باید انجام گیرد. در این مرحله مکان لامپ و کلید هر قسمت طراحی می‌شود. این کار از اتاق خواب‌ها شروع می‌گردد و پس از آن سیستم روشنایی حمام و سرویس بهداشتی، پذیرایی، آشپزخانه و راه‌پله‌ها طراحی خواهد شد. برای طراحی و اجرای تاسیسات برقی ساختمان باید نکاتی نیز رعایت گردد، به همین دلیل شخصی که این کار را انجام می‌دهد باید آموزش برق ساختمان را دیده باشد. برای طراحی این پلان می‌توانید به وب سایت شرکت سروش جاوید مراجعه نمایید و از متخصصان ما در این زمینه استفاده کنید.
