برق صنعتی چیست؟
در ابتدای راه بهتر است با مقوله برق صنعتی بیشتر آشنا شویم. با وجود آن که این تعریف میتواند شامل طیف وسیعی باشد، تلاش خود را میکنیم که به سادهترین شکل در این مورد صحبت کنیم. واژه برق صنعتی (Industrial electricity) میتواند کاربرد برق در صنعت را نشان دهد. از گذشته تا به امروز دوستداران و طرفداران این رشته تعداد قابل توجهی بوده است. همچنان که اختراع برق تحول شگرفی در دنیای بشریت ایجاد کرد، پس از آن آموزش برق صنعتی و استفاده از آن، نقش بینظیری در صنایع متفاوت ایفا میکند.
مصرف انرژی الکتریکی یا کنترل آن در یک کارگاه یا کارخانه برق صنعتی نامیده میشود. البته این رشته در ساختمانهای مسکونی یا تجاری، بیمارستانها و دیگر صنایع حرف اول را میزند. جریان متناوب (AC) و مستقیم (DC) شاخههای توزیع در آموزش برق صنعتی را تشکیل میدهد. با استفاده از این شاخصه با اهمیت، ماشین آلات و فرایندهای صنعتی راهاندازی میشوند. تابلو برقهای فشار ضعیف، متوسط و قوی همچنین برق روشنایی از تاسیسات برق صنعتی تلقی میگردند.
تعریف حوزه برق صنعتی
برقهای صنعتی که معمولاً از نوع سه فاز هستند برای تامین نیازهای متفاوتی که از آن نام برده شد، استفاده میگردند. اگر بخواهیم رشته برق و آموزش رشته برق صنعتی را در دو بخش کلی تقسیم کنیم، شاخههای تولید و توزیع را نام میبریم. اما در دستهبندی جزئیتر، برق صنعتی شامل موارد زیر میشود:
• راهاندازی یا طراحی سیستمهای صنعتی
• تعمیر و نگهداری تجهیزات برقی
• یافتن عیبها و حل مشکلات ناشی از سیستمهای مورد نظر
• هدایت و کنترل سیستمهای اتوماسیون صنعتی
بخش تولید مربوط به نیروگاهها و با استفاده از منابع تجدید پذیر همچون آب، خورشید و باد کار میکند. بخش توزیع نیز ترانسفورماتورها، سیستمهای توزیع و خطوط انتقالی را شامل میشود که در نهایت در اختیار مصرف کننده قرار میگیرند.
صنعتگران به دنبال مرتفع کردن برخی مشکلات و کاهش هزینههای تولید از برق صنعتی استفاده میکنند. ولتاژ بسیار بالا و توان قابل توجه سبب میشود که این رشته و به طور کلی آموزش برق صنعتی از اهمیت بالایی برخوردار باشد.
جایگاه برق صنعتی
البته که این واژه محدود به صنعت نمیشود و به عنوان یکی از پرطرفدارترین و پرمتقاضیترین رشتههای دانشگاهی نیز به شمار میآید. سالانه تعداد زیادی از علاقهمندان ورود به دانشگاه یا فنیکاران پر توان به دنبال آموزش رشته برق صنعتی به صورت تئوری و عملی هستند. ولتاژ، جریان، نمادها و علائم اختصاری، قدرت و مقاومت به اضافه قوانین کاربردی مفاهیم مهم این رشته به شمار میآیند.
همان گونه که یک علاقهمند به جوشکاری پیش از هر حرکت باید دوره آموزش جوشکاری ببیند، علاقهمند به آموزش برق نیز باید دورههای آموزش لازم را ببیند. چه بسا رشتههایی همچون جوشکاری و برق به دلیل ظرافت و خطرات احتمالی، نیازمند دورههای آموزشی کامل و کسب تجربه هستند. توسعه اقتصادی، چرخیدن چرخ صنعت، افزایش کیفیت زندگی و ایجاد شغل همه و همه موجب میشوند که به اهمیت و جایگاه بالای آموزش برق صنعتی در زندگی واقف شویم. فردی که از طریق دورههای آموزشی موثق یا تحصیلات دانشگاهی وارد این حوزه از برق شود، میتواند نقش بسزایی در صنایع مختلف داشته باشد. تامین انرژی ماشین آلات، حمل و نقل و برپایی سیستمهای کشاورزی همچنین روشنایی مربوط به ساختمانها، کاربریهای این حوزه از صنعت را شامل میشوند.
مباحث آموزشی در دوره های برق
برای آموزش برق صنعتی و دانش و مهارت آن، مباحث و سرفصلهایی در کلاسهای آموزشی ارائه میگردد. همچنین افراد هنرجو کار با وسایل و تجهیزات برقی را میآموزند. از این رو سرفصلهایی که در آموزشگاههای معتبر تدریس میشود، معرفی می کنیم:
• مفاهیم اولیه و پیش نیازها و تعاریف مربوط به آموزش برق صنعتی
• آشنایی با کلیدهای الکتریکی اعم از اهرمی، غلطکی، زبانهای، گردان، سلکتور، اتوماتیک و کنتاکتور
• معرفی سیستم حفاظت از شبکه مانند فیوزها
• تجهیزات اولیه و ثانویه در برق صنعتی
• وسایل اندازهگیری و آشنایی با تجزیه و تحلیل مدارها
• تابلوهای کنترل و شناخت انواع ترانسفورماتور همچون ترانس جریان ابزار دقیق، جریان حفاظتی و مداخلهگر، ترانسفورماتور جریان wound، Toroidal و Bar
• آشنایی با الکتروموتورهای تک فاز و سه فاز
نکات طلایی در آموزش برق صنعتی
هنگامی که بحث آموزش رشته برق صنعتی و کسب تجربه راجع به این حوزه به میان میآید دو فرضیه مطرح است. در واقع فرد متقاضی یا صنعتگری است که برای تعمیر و نگهداری کارخانه یا کارگاه خود نیاز به اطلاعات بیشتر یا استخدام نیرو دارد. یا اینکه فردی به دنبال یافتن شغل پردرآمد و دیدن دورههای آموزشی است. در هر دو حالت آن چه حرف اول را میزند داشتن اطلاعات تئوری و عملی فوقالعاده خواهد بود. یک آموزشگاه معتبر مثل سروش جاوید که دورههای فنی را با ارائه مدرک معتبر از سازمان فنی و حرفهای ارائه میدهد میتواند یار و همراه متقاضی آموزش برق صنعتی باشد.
به این موضوع اشاره کردیم که به عنوان یک برقکار صنعتی باید در یک آموزشگاه که امکان برگزاری کلاسهای عملی و تئوری را داشته باشد، ثبت نام کنید. در این بخش نکات حائز اهمیت برای آموختن این چنین شغل فنی به شما گوشزد میشود:
1) تبحر در رشته ریاضیات میتواند کمک شایانی به هنرجوی آموزش برق صنعتی کند.
2) داشتن ذوق و علاقه به عنوان یک عامل محرک و پیشبرنده میتواند نقش مهمی در موفقیت هنرجو داشته باشد.
3) آموزش مهارتهای ارتباطی کلامی نیز لازمه یک متخصص خوب بودن است.
4) هنرجو باید بتواند برنامههای عملیاتی برق را طراحی و تهیه کند.
5) افرادی که در رابطه با کار با سیستمهای کامپیوتری و برنامه نویسی مهارت دارند، قطعاً چند قدم جلوتر نسبت به کسانی هستند که از این مزیت بی بهره اند.
6) هنرجو باید بداند شرکت در دورههای آموزشگاههای فنی و حرفهای نیازی به مدرک و سابقه پیشین ندارد. زیرا علاقه در این موسسات حرف اول را میزند.
7) نه تنها در آموزش برق صنعتی بلکه در هر رشتهای داشتن پشتکار میتواند روند یادگیری فرد را افزایش دهد. با وجود آن که پروسه یادگیری دورههای آموزشی رشته برق صنعتی تا سه ماه هم زمان میبرد، پشتکار و یادگیری مستمر میتواند این دوره را به زمان کمتر کاهش دهد.
8) به طور کلی مدت زمان برگزاری دوره و شیفت آن به موسسهای که انتخاب میکنید، بستگی دارد.
9) بسته به آن که شما پس از اتمام دوره چه مسیری را میخواهید طی کنید، میزان سرمایهگذاری شما در شغل متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال اگر هدف تاسیس کارگاه یا فروشگاه است، قطعاً سرمایه بیشتری نسبت به یک برقکار صنعتی شدن میطلبد. پس میزان سرمایه اولیه برای شروع کار، به خود فرد بستگی دارد.
10) هزینه کلاسهای آموزشی در آموزشگاههای مربوط، هزینه گزافی که از عهده هنرجو برنیاید نیست.
11) به دلیل آن که برق نیاز اساسی تمامی صنایع و حتی مصارف خانگی است، بازار کار پررونقی نیز دارد. پس اگر کسی که از صفر شروع میکند توقع بیجا نداشته باشد، میتواند به زودی در این کار موفق گردد.
12) فرصتهای شغلی که پس از اتمام دوره مذکور به دست میآید، اعم از برقکاری صنعتی ساختمانی یا سیار، تولید تجهیزات برقی، عیب یابی و تعمیر سیستمهای برقی و برق صنعتی هستند.
13) تجربه، مهارت، مدت زمان انجام پروژه و داشتن اخلاق کاری عواملی به شمار میآیند که بر درآمد یک برقکار تاثیر میگذارند.
14) در نهایت برای کسانی که قصد مهاجرت دارند میتوان گفت داشتن مهارت در زمینه برق صنعتی میتواند رزومه درخشانی برای آن ها به حساب آید.
سخن پایانی
آموزش برق صنعتی یکی از آن رشته های پرطرفدار و پررونق بازار علم و کسب و کار است. بنابراین افراد یا هنرجویان زیادی متقاضی دوره دیدن در این رشته هستند. سروش جاوید نام آموزشگاهی است که این دوره ها را به بهترین نحو ممکن برگزار میکند. اعطای گواهی معتبر فنی حرفهای توسط این آموزشگاه مجرب، هدف بسیاری از متقاضیان است. بخشی از دپارتمانهای مختلف و متنوع این مجموعه را علاوه بر رشته برق، جوشکاری، معماری و هنرهای نمایشی تشکیل میدهند.