تهران، اتوبان نواب، بالاتر از میدان جمهوری، خیابان ارومیه شرقی، پلاک 87
بررسی انواع مختلف جوش
انواع جوش ها در علم جوشکاری به دسته بندی های مختلفی تقسیم می شوند که هرکدام ویژگی ها و کاربردهای خود را دارند. در زیر به برخی از انواع مختلف جوش ها اشاره خواهیم کرد:
جوشکاری قوس الکتریکی (SMAW)
جوشکاری قوس الکتریکی یکی از رایج ترین روش های جوشکاری است که در فرآیند آن از قوس الکتریکی بین الکترود و قطعه استفاده می شود. در این روش، الکترود به محض تماس با قطعه، جریان الکتریکی را ایجاد کرده و میان فاصله آنها یک قوس الکتریکی تشکیل می شود. این قوس باعث داغ شدن الکترود و سطح قطعه می شود، که در نتیجه جوشکاری و اتصال دائمی بین دو قطعه ایجاد می گردد.
یکی از ویژگی های مهم جوشکاری قوس الکتریکی این است که این فرآیند در انواع مختلف فلزات اعم از فولاد، آلومینیوم، مس و... قابل استفاده است. علاوه بر این، این روش به دلیل قابلیت اجرای آن در محیط های مختلف از جمله در فضای باز، مزیت دارد. با توجه به این ویژگی ها و امکانات، جوشکاری قوس الکتریکی به عنوان یک فرآیند اصلی در صنعت ساخت و تولید از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
جوشکاری گاز ترکیبی (GMAW/MIG)
جوشکاری گاز ترکیبی یا همانGMAW/MIG ، یک فرآیند جوشکاری پیشرفته است که از یک الکترود مذاب و گاز حمایتی برای اتصال قطعات فلزی به یکدیگر استفاده می کند. در این فرآیند، الکترود مذاب به صورت خودکار به قسمت جلوی دستگاه تغذیه می شود و توسط یک جریان الکتریکی، داغ و مذاب می شود. گاز حمایتی نیز اطراف الکترود و سطح قطعه را احاطه کرده و از تداخل با هوا و اکسیژن جلوگیری می کند. این ویژگی حفاظتی گاز، از تولید اکسیداسیون و افت کیفیت جوش جلوگیری می کند.
جوشکاری گاز ترکیبی به دلیل سرعت بالا، قدرت نفوذ بالا، و کیفیت بالای جوش، در صنایع مختلف از جمله خودروسازی، صنعت فلزات، و ساخت ساختمان ها استفاده می شود. این فرآیند جوشکاری قابلیت انجام در موقعیت های مختلف را دارا بوده و باعث افزایش بهره وری و کاهش هزینه های تولید می شود.
جوشکاری گاز TIG (GTAW/TIG)
جوشکاری گاز، یا به عبارت دیگر جوشکاری گازی، یکی از روش های پرکاربرد در فرآیند جوشکاری متالورژیک است. در این روش، از گازهایی مانند آرگون یا مخلوط های گازی متشکل از آرگون و دیگر گازها برای حفاظت از قسمت های داغ فلزات در هنگام جوشکاری استفاده می شود. گازهای مورد استفاده در این روش نه تنها از اکسیداسیون فلزات جلوگیری می کنند بلکه از تداخل با هوا و اکسیژن هم جلوگیری می کنند. این حمایت گازی باعث حفظ کیفیت جوش، کاهش پدیده های ناخواسته مانند پوسته زدگی (spatter)و افزایش نفوذ فلز در منطقه جوش می شود.
جوشکاری گاز به خوبی برای جوشکاری فلزاتی مانند آلومینیوم و فولادهای ضد زنگ مناسب است و به دلیل سرعت بالا و کنترل دقیقی که این روش فراهم می کند، در صنایع مختلف از جمله صنعت خودروسازی، ساختمان سازی، و صنایع الکترونیک استفاده می شود. این فرآیند به علت امکان اجرای آن در موقعیت های مختلف و قابلیت اتصال به وسیله اتوماسیون، از اهمیت بسزایی در خطوط تولید جهت افزایش بهره وری و کاهش هزینه ها برخوردار است.
جوشکاری نقطه‌ای (Spot Welding)
جوشکاری نقطه ای یکی از روش های حیاتی در فرآیند اتصال قطعات فلزی است که در آن دو لایه فلزی در نقاط خاص به یکدیگر متصل می شوند. این فرآیند به وسیله یک الکترود خاص، معمولاً با قطر کم، ایجاد می شود. در ابتدا، قطعات مورد نظر به یکدیگر نزدیک می شوند و الکترود به صورت سریع با یک فشار به قطعات متصل می شود. این فشار باعث ایجاد یک نقطه حرارتی محلی می شود که باعث ذوب شدن لبه های قطعات شده و سپس، الکترود با حفظ فشار به سمت بالا حرکت کرده و قوس الکتریکی را قطع می کند. در حالی که قطعات هنوز گرم هستند، فشار بر روی آنها حفظ می شود تا جوشکاری به طور کامل انجام شود و اتصال دائمی ایجاد گردد.
این روش جوشکاری بسیار سریع و کارآمد است و به خصوص در تولید انبوه در صنایعی مانند خودروسازی، صنعت الکترونیک و ساخت و سازها مورد استفاده قرار می گیرد. از مزایای این روش می توان به سرعت اجرا، امکان اتصال در موقعیت های مختلف، و نیاز به تجهیزات ساده تر نسبت به برخی دیگر از روش های جوشکاری اشاره کرد.
جوشکاری زیر پودری (SAW)
جوشکاری زیر پودری یکی از فرآیندهای پیشرفته جوشکاری است که در آن، یک لایه پودر فلزی بر روی ناحیه جوشکاری اعمال شده و سپس با استفاده از یک قوس الکتریکی، این پودر ذوب شده و توسط یک الکترود به سطح قطعه اعمال می شود. در زیر پودری، یک لایه پوششی از پودر نسبت به هوا و اکسیژن عایق می شود که باعث جلوگیری از اکسیداسیون و افت کیفیت جوش می گردد. این روش به ویژه برای جوشکاری قطعات ضخیم و بزرگ با سرعت بالا و کیفیت بالا مناسب است.
جوشکاری زیر پودری به دلیل نفوذ عمیق تر فلز در نقاط جوش، امکان اجرای آن در سرعت بالا و جوشکاری قطعات ضخیم با کارایی بیشتر را فراهم می کند. این روش در صنایعی مانند تولید لوله ها و تولید قطعات فلزی بزرگ و ضخیم کاربرد دارد. همچنین، این فرآیند به دلیل امکانات نظارت و کنترل بالا، به عنوان یک روش موثر در تولید انبوه و کاربردهای صنعتی متنوع به شمار می آید.
جوشکاری لیزری (Laser Welding)
جوشکاری لیزری یکی از روش های پیشرفته جوشکاری است که از انرژی لیزر برای اتصال قطعات فلزی استفاده می کند. در این روش، یک پرتو لیزر به نقطه جوش متمرکز شده و باعث ذوب شدن سطح فلز می شود. این فرآیند بسیار دقیق است و به دلیل حرارت محدود و کنترل دقیق پرتو لیزر، امکان جوشکاری قطعات با ضخامت متغیر و شکل های پیچیده را فراهم می کند. علاوه بر این، جوشکاری لیزری از امکانات خوبی برای کنترل حرارت و از بین بردن پوسته زدگی (spatter) برخوردار است.
از جمله مزایای جوشکاری لیزری می توان به سرعت اجرا، دقت بالا، کاهش حرارت وارد شده به قطعات اطراف جوش، و قابلیت جوشکاری فلزات حساس به حرارت اشاره کرد. این روش در صنایع مختلف از جمله الکترونیک، پزشکی، و خودروسازی به عنوان یک راهکار مؤثر جهت اتصال قطعات با کیفیت بالا و با کارایی بالا مورد استفاده قرار می گیرد.
هر یک از این جوش ها ویژگی ها و مزایای خود را دارند که بسته به نوع مواد و نیازهای کاربردی، انتخاب می شوند.
الزامات ضروری در جوشکاری
الزامات ضروری در جوشکاری نقش بسیار مهمی در ایجاد اتصالات با دوام و با کیفیت بازی می کنند. این الزامات به عوامل مختلفی اشاره دارند که در فرآیند جوشکاری باید به آنها توجه ویژه شود تا جوش به شکل صحیح و با عملکرد مطلوب ایجاد گردد. این الزامات شامل موارد زیر می شود:
1. انتخاب مواد مناسب
انتخاب مواد جوشکاری، شامل الکترود، سیم جوش، یا مواد پرکننده، بسیار اهمیت دارد. مواد باید با مشخصات فنی قطعات متناسب و همگن باشند.
2. تمیزکاری سطح
قبل از جوشکاری، سطح قطعات باید کاملاً تمیز شود تا از وجود چربی، گرد و غبار، یا اکسیدها جلوگیری شود و جوش به شکل صحیح ایجاد گردد.
3. تنظیمات دما و جریان
پارامترهایی مانند دما و جریان الکتریکی برای هر فرآیند جوشکاری باید با دقت تنظیم شوند. این تنظیمات به نوع مواد و ضخامت قطعات وابسته است.
4. حفاظت از قوس الکتریکی
در فرآیند جوشکاری، حفاظت از قوس الکتریکی با استفاده از گازهای حفاظتی یا پوشش های محافظ بسیار حائز اهمیت است.
5. کنترل وضعیت جوش
مانیتورینگ و کنترل مداوم بر وضعیت جوش، شامل کیفیت جوش، ابعاد صحیح، و عدم وجود عیوب، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
6. آزمون های غیرمخرب
استفاده از آزمون های غیرمخرب مانند رادیوگرافی و آزمون های فلزشناسی برای اطمینان از کیفیت جوش و اکتشاف هر گونه عیب یا ناهمواری در جوشکاری ضروری است.
رعایت این الزامات ضروری نقش اساسی در بهبود کیفیت و دوام اتصالات جوشکاری ایفا می کند و به جلوگیری از عیوب و بروز مشکلات در آینده کمک می کند.
تجهیزات مورد نیاز برای انجام فرآیند جوشکاری
برای انجام فرآیند جوشکاری با استفاده از انواع مختلف روش ها، نیاز به تجهیزات و ابزارهای خاصی دارید. این تجهیزات شامل موارد زیر می شوند:
1. دستگاه جوشکاری
بر اساس نوع جوشکاری مورد نظر، دستگاه های جوشکاری مختلفی مانند دستگاه های قوس الکتریکی، دستگاه های جوشکاری گاز ترکیبی (MIG/MAG) یا دستگاه های جوشکاری لیزری مورد استفاده قرار می گیرند.
2. الکترودها یا سیم های جوش
با توجه به نوع جوشکاری، از الکترودها یا سیم های جوش با خصوصیات مناسب برای مواد مورد نظر استفاده می شود.
3. گازهای حفاظتی
برای جلوگیری از اکسیداسیون و حفاظت از قوس الکتریکی، از گازهای حفاظتی یا گازهای مخلوط در جوشکاری گاز ترکیبی استفاده می شود.
4. تجهیزات حفاظت فردی
این تجهیزات شامل کلاه جوشکاری، لباس حفاظتی، دستکش ها، و عینک حفاظتی مخصوص جوشکاری می شود.
5. ابزارهای تنظیم و اندازه گیری
ابزارهایی مانند دستگاه های اندازه گیری دما، میکرومتر، و ترمومتر برای تنظیمات دقیق و کنترل پارامترهای فرآیند جوشکاری اساسی هستند.
6. تجهیزات آزمون و کنترل کیفیت
برای ارزیابی کیفیت جوش و انجام آزمون های غیرمخرب نیاز به ابزارهایی مانند رادیوگرافی، دستگاه های اولتراسونیک، و آزمون های فلزشناسی می باشد.
برای یادگیری انواع جوشکاری و آشنایی با این تجهیزات، می توانید به مراکز آموزشی فنی حرفه ای سروش جاوید مراجعه کرده و در دوره آموزش جامع جوشکاری شرکت نمایید. این مراکز می توانند اطلاعات تئوریک و عملی لازم را در زمینه جوشکاری ارائه کرده و به شما کمک کند تا مهارت های لازم برای انجام این فرآیند حیاتی را کسب نمایید.
جمع بندی
در این مقاله به بررسی انواع جوشکاری، الزامات ضروری، و تجهیزات موردنیاز برای اجرای این فرآیند اساسی پرداختیم. انواع جوشکاری از جمله جوشکاری قوس الکتریکی، گاز ترکیبی، لیزری، نقطه ای، و زیر پودری هر کدام ویژگی ها و کاربردهای خاص خود را دارند. الزامات ضروری نیز در ایجاد اتصالات با کیفیت نقش حیاتی ایفا می کنند و بررسی مواردی از جمله انتخاب مواد مناسب، تمیزکاری سطح، و کنترل وضعیت جوش را شامل می شود. در نهایت، تجهیزاتی چون دستگاه های جوشکاری، الکترودها یا سیم های جوش، گازهای حفاظتی، و تجهیزات حفاظت فردی از جمله آیتم های ضروری در جوشکاری محسوب می شوند.
آموزشگاه فنی و حرفه ای سروش جاوید، به عنوان یک مرکز تخصصی در زمینه برگزاری دوره های تخصصی جوشکاری با دارا بودن اساتید مجرب و تجهیزات پیشرفته، به هنرجویان این امکان را می دهد تا مهارت های لازم برای انجام جوشکاری در انواع روش ها را به دست آورند. دوره های آموزشی ارائه شده در آموزشگاه سروش جاوید شامل آشنایی با انواع تجهیزات، تکنیک ها، و الزامات جوشکاری می شوند. همچنین، با ارائه دوره های عملی و کارگاه های عملی هنرجو به تجربه عملی و به روز در زمینه جوشکاری دست پیدا می کند.
